اصول معماري ايراني
به طور کلی اصول معماری ایران پنج مورد است كه شامل مردمواري، پرهيز از بيهودگي، نيارش، خودبسندگي و درونگرايي ميباشد.
- مردم واري:
1- رعايت تناسبات ميان اندامهاي ساختماني با اندامهاي انسان
2- نيازهاي انسان:
- افراز (بلندا) درگاه را به اندازهي قد انسان ميگرفتهاند.
- پهناي اتاق خواب: به اندازه يك بستر
- ارتفاع تاقچه به اندازهي دسترسي آن در هنگام نشستن و ايستادن
- براي جلوگيري گرما به درون از ارسي بهره ميگرفتند.
- ديوار و آسمانه (سقف) را در دو پوسته ميساختند.
3- هنر وابسته به زندگي
- پرهيز از بيهودگي:
آمود و اندود، بخشي از كار بنيادي ساختمان است.
- نيارش:
دانش ايستايي، فن ساختمان و ساختمايه (مصالح) شناسي گفته ميشود:
1- پيمون 2- تكرار
- خودبسندگي :
معماران ايراني تلاش ميكردند ساختمايه مورد نياز خود را از نزديكترين جاها بدست آورند و چنان ساختمانسازي ميكردند كه نيازمند به ساختمايه جاهاي ديگر نباشد. بدين گونه كار ساخت با شتاب بيشتري انجام ميشده و ساختمان با طبيعت پيرامون خود سازگارتر در ميآمده است و هنگام نوسازي آن نيز هميشه ساختمايه آن در دسترس بوده است.
- درونگرايي:
کلیه کاربریها خصوصا کاربریهای مسکونی، همگی دارای حیاط مرکزی هستند، به عنوان مثال در خانه های شاهزادگان، اشراف زادگان و... حیاط در وسط فضاهای پر قرار میگرفت.
محمد جديري عباسي