معماری پرش کیهانی
معماران سبك ديكانستراكشن كه در اوايل دههي نود ميلادي به سمت مكتب فولدينگ گرايش پيدا كردند، بر اين نظريه نيز خود را پايبند نديدند. در حال حاضر اين معماران به دنبال ارائه شكل كالبدي از شناخت انسان از خود و محيط پيرامون خود ميباشند. آنها معتقدند كه اين شناخت تنها با اتكا به علم و فلسفه صورت ميگيرد.
معمار جهت حفظ حضور خود در ورطهي تمدن امروز جهان، بايد با علم و فلسفه روز آشنايي كامل داشته باشد و قادر باشد محيط مصنوع را با استفاده از موارد فوق به صورتي خلاق و هنري نشان دهد.لذا تحولاتي كه در فيزيك ذرات بنيادين ، نجوم ، ژنتيك ، رياضي ، تكامل فضا و زمان در سنوات داده، موضوع اين مكتب معماري قرار گرفته است.
امروز دانشمندان جهت تبيين جهان، ديگر اتكاء به علوم قرن نوزده و قطعيت جهان بيني رياضي گون مدرن ندارند، بلكه مباحثي همچون آشفتگي (chaos)، هندسه نااقليدسي، نظريهي پيچيدگي و فيزيك غير خطي- جهاني متفاوت از گذشته در مقابل انسان پست مدرن گشوده است.
چارلز جنكز شخصي است كه اين نظريات جديد علمي و فلسفي را وارد حوزهي معماري نمود. وي مباني نظري معماري پرش كيهاني را در سال 1995 در كتاب خود مطرح كرد. از نظر چارلز جنكز، معماري بايد معلول باشد. معلول ديدگاه انسان از خود و از جهان پيرامون خود ، معماري امروز بايد معلول شرايط امروز باشد، معلول علم ، تكنولوژي و فلسفهي كنوني.
به عقيده جنكز، اگر در جهان سنت، فرم تابع سنت و در جهان مدرن فرم تابع عملكرد بوده است در جهان كنوني، فرم تابع ديدگاه جهاني[1] بايد باشد.اگر ميس وندروهه شعار كمتر بيشتر است را در معماري مدرن مطرح كرد، جنكز بر اساس نظريهي پيچيدگي و به نقل از فيليپ اندرسون شعار" بيشتر متفاوت است"[2] را تكرار كرد. بدين معني كه جواب دو به علاوهي دو لزوماً چهار نيست."چارلزجنكز" ضوابط اين معماري را در هشت مورد جمع بندي كرده كه خلاصهي آن در ذيل ذكر ميشود:
1- ساختمان مجاور طبيعت با استفاده از گفتمان طبيعي.
2- نمايش مبداء كيهاني، سازماندهي خودي، ظاهر شدن و پرش به يك سطح بالاتر يا پائينتر.
3- عمق سازماندهي ، چند ظرفيتي ، پيچيدگي و مرز آشفتگي.
4- تجليل از گوناگوني، تنوع ، دگرگوني، خصوصاً از سيستمهاي تشديدكنندهي تباين.
5- ايجاد گوناگوني از طريق روشهاي تكه چسباني (كولاژ)، خوشهچيني انقلابي، و روي هم قرار دادن.
6- تصديق زمان و برنامهي اجباري آن كه شامل ضرورت شناخت چرخهي طبيعي و كثرتگرايي سياسي است.
7- بيان اين موضوعات به صورت نشانههاي دوگانه يعني نشانههاي زيبايي و نشانههاي ايدهها.
8- توجه به علم، خصوصاً علم معاصر در مورد مباحث نشانههاي كيهاني.
يكي از ساختمانهاي جالب توجه كه در اين سبك ساخته شده، طرح فرانك گهري براي موزه گوگنهايم در شهر بيلبائو اسپانيا است.
[1] From Follows world view.
[2] More is Different.

محمد جديري عباسي